Wat is een cliffhanger?

Het begrip cliffhanger komt uit de film- en televisiewereld en slaat op het moment dat je een serie, aflevering, of een verhaal plotseling afbreekt juist als de spanning hoog is en het nog onduidelijk is hoe het afloopt. Cliffhangers worden op verschillende manieren en voor verschillende doeleinden toegepast, maar zijn vooral bedoeld om de spanning op te bouwen en de aandacht van de lezer vast te houden.

De cliffhanger verwijst exact naar het beeld dat je krijgt bij het uitspreken van het woord: een personage dat aan een klif hangt. Jij weet als lezer of kijker niet of hij/zij gaat vallen. Daarvoor moet je verder lezen of kijken. Cliffhangers kunnen een enorme impact hebben op lezers en zijn gebruikt door enkele van de meest succesvolle auteurs in de geschiedenis. Het is een goede manier om lezers vast te houden aan en te laten investeren in een verhaal, omdat ze graag willen weten wat er vervolgens gebeurt.

De cliffhanger wordt niet enkel gebruikt door thrillerauteurs of serieschrijvers, maar ook door literaire schrijvers. Zo bulkt de roman Canada van Richard Ford  van de cliffhangers. Denk niet dat cliffhangers uitsluitend bedoeld zijn voor Hollywoodschrijvers of Netflix. Integendeel, de cliffhanger kan zo subtiel toegepast worden dat de lezer niet eens weet dat hij/zij met een cliffhanger te maken heeft.

De cliffhanger als spanningsverhogend middel

Om een effectieve cliffhanger te creëren, heb je in eerste instantie een interessante of spannende situatie nodig. Zorg ervoor dat de lezer een idee heeft van wat er aan de hand is en bouw vervolgens de spanning op door nieuwe elementen aan het verhaal toe te voegen. Hiervoor kan je spanningsverhogende middelen gebruiken. Je kunt ook aan het einde van het hoofdstuk of de aflevering een nieuw personage of een nieuwe situatie introduceren. Hierdoor zal de lezer zich afvragen wat er daarna zal gebeuren en meer willen weten.

Cliffhangers kunnen ook worden gebruikt om lezers geïnteresseerd te houden in een serie. Dat kan een televisieserie zijn, maar ook een serie verhalen die je bijvoorbeeld kan luisterne via Storytell. Door elk boek of elke aflevering te beëindigen met een cliffhanger, is de kans groter dat lezers terugkomen om erachter te komen wat er daarna gebeurt. Zo is het een manier om suspense te creëren en spanning op te bouwen die de lezers aan het gissen te houdt. Je houdt je lezer wakker door ze te laten zoeken naar antwoorden op vragen die ze zelf bedenken.

Wees zuinig met cliffhangers

Zorg er vooral voor dat een cliffhanger niet al te duidelijk aanwezig is in je verhaal, dan zal de lezer zich in de luren gelegd voelen. Probeer de cliffhanger niet al te veel aandacht te geven, bijvoorbeeld door deze te introduceren met een uitgebreide beschrijving. Zo zal het opvallen dat je de cliffhanger gebruikt als element om de lezer aan de haak te houden. Het werkt juist het beste als de lezer zich er niet van bewust is dat hij/zij met een cliffhanger te maken heeft. Werk dus toe naar een scene die wel vragen opwekt, maar die niet letterlijk iemand aan een klif laat hangen.

Lange leve de logica

Zorg er ook voor dat een cliffhanger niet uit de lucht komt vallen. Het is niet omdat jij als schrijver wilt dat er iets gebeurt, dat het ook zo gaat. Heeft je personage het karakter om zich juist op dit moment in de nesten te werken? Geloofwaardigheid blijft je belangrijkste goed als schrijver, zolang suspension of disbelief (de wil van de lezer om je te geloven) aan jouw kant staat, kan je alle kanten op met je verhaal. Je kan de wereld laten verkleinen of vergroten, je kan springen naar een andere era of elfen en dwergen laten optreden. Maar gelooft de lezer je niet meer, dan kan niks van dit alles. Zelfs al schrijf je de meest vergaande science fiction, dan nog moet er logica aan te pas komen.