Het schrijven van een nieuwsbericht lijkt simpel. Het zijn altijd korte, bondige berichtjes die binnen enkele minuten gelezen zijn. Maar net dat simpele en bondige, is niet gemakkelijk om te bereiken als schrijver. Zeker niet als je het gewend bent uitgebreide reportages en achtergrondverhalen te schrijven. Om een goed nieuwsbericht te kunnen schrijven, moet je enkele trucjes goed onder de knie krijgen.
Sla introductie over, begin met het nieuws
In de eerste zin vat je het nieuws samen. Je slaat de introductie over, maar komt direct to the point. Nu draait het niet om mysterieus zijn en beloftes doen zoals bij het schrijven van reportages, maar om simpelweg zoveel mogelijk gezegd krijgen met zo weinig mogelijk woorden. Wat is de essentie van het nieuws? Wat is er eigenlijk gebeurd? Dat wil je in de eerste zin kwijt. Als je collega aan je vraagt waarover je een bericht schrijft, wat antwoordt je dan? Dat antwoord wordt je eerste zin.
Meteen daarna vermeld je de bron, indien dit van toepassing is. ‘Dit meldde het ANP vanochtend’, bijvoorbeeld. Of ‘dit bleek uit een onderzoek van de universiteit Leiden’. Ook al is het gebruik van passieve werkwoorden vaak uit den boze, staat deze zin toch vaak in voltooid verleden tijd geschreven.
Hierop volgt meteen aanvullende informatie, die extra duiding geeft aan de gebeurtenis. Hierbij beantwoord je de vijf w’s en de h. Wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe.
Alinea’s
In de tweede alinea geeft je aanvullende informatie. Je gaat verder in op specifieke info zoals het waarom, het hoe of de bron. Belangrijk is dat de verschillende alinea’s los van elkaar gelezen kunnen worden. Ze moeten elkaar in een logische volgorde opvolgen, maar de tweede alinea moet begrijpelijk zijn, ook als je de eerste alinea niet hebt gelezen. In de derde alinea kan een specialist aan het woord komen, kan je specifieke details uit het onderzoek aanhalen of kan je in detail ingaan op de gebeurtenissen.
Vaak eindigt een nieuwsbericht met één of twee zinnen aanvullende informatie over een andere gebeurtenis die hier iets mee te maken heeft. Deze informatie is extra en niet noodzakelijk om op de hoogte te zijn van het gebeurde.
Urgentie en nieuwswaarde
Het aangeven van de urgentie, geeft je artikel meer draagvlak. Ook dit is een belangrijk element om terug te laten komen in één van de eerste alinea’s. Waarom schrijf je dit? Waarom nu? Waarom moet de lezer het nu lezen? Dit is bij een nieuwsbericht belangrijker dan bij een reportage of interview, maar ook vaak vanzelfsprekend. Daardoor is het soms niet nodig om dit nog eens apart te benoemen.
Oprolbaar schrijven
Bij een nieuwsbericht begin je altijd met de belangrijkste informatie. Hierdoor wordt het artikel oprolbaar. Dit betekent dat de eindredactie van onderen kan beginnen met knippen, indien er niet genoeg ruimte is voor het publiceren van het hele artikel. De informatie die aan het einde van het artikel vermeld wordt, is namelijk het minst belangrijk en kan daarom weggelaten worden. Van achteren naar voren lezend, wordt de informatie telkens essentiëler.
Lead of introductie
De introductie schrijf je pas wanneer je het hele artikel hebt geschreven en alle informatie hebt verwerkt die je mee wilt nemen in je stuk. Dan heb je namelijk pas een goed overzicht over de informatie die je over wilt brengen. Dan pas kan je de informatie nog meer concentreren, nadenken over wat nu eigenlijk de essentie van je stuk is. Vat dat samen in een zin. Die zin is het begin van je lead. De tweede zin kan bestaan uit een voorsmaakje voor het lezen van het artikel, zoals een quote of een bronvermelding.
De kop
Een goede kop van een nieuwsbericht moet aan veel eisen voldoen. Hij moet genoeg informatie geven, maar niet te veel. Hij moet prikkelen en nieuwsgierig maken, uitnodigen tot verder lezen, maar hij moet ook een goede samenvatting geven van het nieuws zelf. De kop moet vooral de essentie van het stuk vatten. Dat is niet altijd gemakkelijk, zeker niet wanneer het artikel geprint wordt en je dus beperkte ruimte hebt voor de kop.
Voeg je aanvullende informatie toe in de kop, dan is het belangrijk om je af te vragen hoe relevant deze informatie is. Dat is erg afhankelijk van het medium waarvoor je schrijft.
